Κρασί
Στο βόρειο Αιγαίο, στη νήσο Λήμνο, της ομώνυμης περιφερειακής ενότητας, καλλιεργείται εκτεταμένα η λευκή ποικιλία Μοσχάτο Αλεξανδρείας και παράγει οίνους ΠΟΠ Λήμνος (θεσπίστηκε το 1982). Παρότι η νομοθεσία ορίζει όλη τη Λήμνο ως επιτρεπόμενη περιοχή καλλιέργειας, πρακτικά, οι αμπελώνες του Μοσχάτου Αλεξανδρείας βρίσκονται κυρίως στο κεντρικό και νότιο τμήμα του νησιού, σε μέρη των περιοχών Ατσικής, Μούδρου και Νέας Κούταλης, προστατευμένοι από τους βόρειους ανέμους.
Η Λήμνος είναι ένα σχετικά μικρό και χαμηλό νησί, που δεν έχει κάποιο ψηλό βουνό, αλλά έχει πολλούς λόφους. Λόγω των ευνοϊκών κλιματικών συνθηκών, μεγάλο ποσοστό των αμπελιών της βρίσκεται υπό το καθεστώς βιολογικής καλλιέργειας. Περίπου 10 χρόνια μετά τη θέσπιση του γλυκού οίνου ΠΟΠ Μοσχάτος Λήμνου, η σημαντική ποικιλία της, το μοσχάτο Αλεξανδρείας απέκτησε ανάλογη γεωγραφική ένδειξη και για τους ξηρούς οίνους.
Από το 2011 όπου θεσπίστηκε ως ΠΟΠ επιτρέπεται και η παραγωγή ερυθρών κρασιών από την ερυθρή ποικιλία Λημνιό που τοπικά καλείται Καλαμπάκι και ερυθρών γλυκών κρασιών από Λημνιό και Μοσχάτο Αλεξανδρείας. Τα γλυκά κρασιά πρέπει να παλαιώνουν για τουλάχιστον 24 μήνες σε δρύινα βαρέλια πριν την εμφιάλωση τους.
Το μοσχάτο Αλεξανδρείας είναι για τη Λήμνο σχεδόν μονοκαλλιέργεια & παραδοσιακά χρησιμοποιείται ως ποικιλία τριπλής χρήσης: για οινοποίηση, για παραγωγή σταφίδας & ως επιτραπέζια. Ήρθε στη Λήμνο στις αρχές του 20ου αιώνα από λημνιούς Αιγυπτιώτες, αρχικά καλλιεργήθηκε σε μικρή έκταση αλλά σταδιακά επεκτάθηκε πολύ περιορίζοντας σημαντικά την έως τότε κυρίαρχη ποικιλία της Λήμνου.
Η αναφερόμενη στις αρχαίες πηγές ως “λημνία άμπελος” είναι η ερυθρή Καλαμπάκι. Στη διάρκεια του 20ου αιώνα το λημνιό περιορίστηκε σε μικρή ξερή & βραχώδη περιοχή από την οποία πήρε & το όνομά του αφού καλαμπάκι σημαίνει βράχος. Η ένταξή της στην ονομασία προέλευσης αναμένεται ότι θα αυξήσει την έκταση καλλιέργειας (μόνο περί τα 500στρ. σήμερα από 7000στρ στα μέσα της δεκαετίας του 1940) αλλά & την ποιότητα των παραγόμενων σταφυλιών.
Η ζώνη Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης Σάμος αφορά την παραγωγή γλυκών οίνων αποκλειστικά από την ποικιλία Μοσχάτο Σάμου (Άσπρο Μοσχάτο). Τα κρασιά παράγονται είτε από λιαστά σταφύλια με διακοπή της αλκοολικής ζύμωσης (φυσικώς γλυκύς), είτε ενισχυμένοι από λιαστά σταφύλια με αύξηση του αλκοολικού τίτλου από την προσθήκη αλκοόλης αμπελοοινικής προέλευσης (φυσικός γλυκύς). Τα αρώματά τους είναι ιδιαίτερα απολαυστικά και πλούσια, με έντονες ανθικές νότες, όπως τριαντάφυλλου και ανθέων εσπεριδοειδών, φρουτώδη χαρακτηριστικά, όπως εσπεριδοειδή και πυρηνόκαρπα, με εξαιρετική δυνατότητα παλαίωσης, αναπτύσσοντας τόνους μελιού, ξηρών καρπών και ποτ πουρί.
Οι αμπελώνες βρίσκονται σε κοινότητες στο μεγαλύτερο τμήμα του νησιού, στις πλαγιές του όρους Άμπελος και στις παρυφές του όρους Κερκετέας. Το υψόμετρο ξεκινά από το επίπεδο της θάλασσας και μπορεί να φτάσει τα 900 μέτρα. Τα εδάφη είναι κυρίως σχιστολιθικά, χαλικώδη, με καλή αποστράγγιση και μέτρια γονιμότητα. Το κλίμα είναι μεσογειακό, με ήπιους χειμώνες και ξηρά καλοκαίρια. Οι Βόρειοι άνεμοι, σε συνδυασμό με το υψόμετρο, επιμηκύνουν την περίοδο του τρύγου, μέχρι και μετά το τέλος Σεπτεμβρίου.